Web Evrimi: Statik Sayfalardan Merkeziyetsiz İnternete

İnternet, üç büyük dönüşümden geçti. Her dönemi inceleyelim:

Web1: Sadece Okuma İnterneti (1990'lar)

Web1'i yalnızca göz atabileceğiniz ve okuyabileceğiniz bir dijital kütüphane olarak düşünün. Web siteleri, metin ve resimlerle dolu statik sayfalardı - etkileşim yok, katılım yok. Kullanıcılar, yorum yapma, içerik paylaşma veya deneyimlerini özelleştirme yeteneği olmayan pasif tüketicilerdi. Navigasyon zordu ve beğenme olayı da yoktu çünkü o özellik henüz mevcut değildi. Fonksiyoneldi ama sıkıcıydı.

Web2: Sosyal İnternet (2004 sonrası)

Web2, interneti etkileşimli ve katılımcı hale getirerek oyunu değiştirdi. Aniden herkes içerik oluşturabiliyor, görüşlerini paylaşabiliyor ve diğerleriyle bağlantı kurabiliyordu. Bu dönem bize şunları sundu:

• Sosyal platformlar: Facebook, Twitter, Instagram—her gün milyarlarca insanın etkileşimde bulunduğu alanlar
• Video ve fotoğraf paylaşımı: YouTube, TikTok, Flickr içerik oluşturmayı demokratikleştirdi
• Bulut işbirliği: Google Drive, Dropbox fiziksel depolama ihtiyacını ortadan kaldırdı
• Kullanıcı tarafından üretilen içerik: Wikipedia, toplulukların birlikte bilgi oluşturabileceğini kanıtladı.

Sorun şu ki? Büyük teknoloji şirketleri verilerinizi sahipleniyor, algoritmaları kontrol ediyor ve dikkatinizi paraya çeviriyor.

Web3: Merkeziyetsiz İnternet (2014+)

Web3, blockchain teknolojisi ve akıllı sözleşmeler aracılığıyla kontrolü kullanıcılara geri vererek senaryoyu tersine çeviriyor. Verilerinizi şirketlere güvenmek yerine, ağ kendisi güvenliği ve mülkiyeti sağlar. Gerçek dünya örnekleri zaten mevcut:

• CryptoKitties: Blok zincirinde toplanabilir NFT kedileri ( biri 110k $'a satıldı )
• Brave Browser: Reklamlar isteğe bağlıdır; katılım göstererek token kazanırsınız.
• Uniswap: Kullanıcıların tokenleri doğrudan birbirleriyle değiştirdiği merkeziyetsiz borsa, aracı yok
• Augur: Kolektif zekâ tarafından desteklenen tahmin pazarları
• Golem: Bir blockchain ağı aracılığıyla kiralanan hesaplama gücü

Ana fark nedir? Dijital kimliğinizi, verilerinizi siz sahiplenirsiniz ve bunların nasıl paraya dönüştürüleceğini kontrol edersiniz.

Büyük Resim

Web1 = Oku | Web2 = Oku + Yaz | Web3 = Oku + Yaz + Sahip ol

Web3 hala erken aşamalarda, ancak internet üzerindeki mülkiyet, gizlilik ve değer yaratma konusundaki düşüncelerimizi yeniden şekillendiriyor.