Sürekli Vadeli İşlemler Tam Analizi: Kripto Para Tüccarları İçin Başlangıç Rehberi

Kripto para ticaret dünyasında, Sürekli Vadeli İşlemler (Perpetual Futures) en popüler türev ürünlerden biri haline gelmiştir. Bu ürün sadece esnek işlem imkanları sunmakla kalmaz, aynı zamanda yatırımcılara daha yüksek sermaye verimliliği ve kaldıraç alanı sağlar. Kasım 2025 itibarıyla, Sürekli Vadeli İşlemler günlük işlem hacmi 1,2 trilyon doların üzerine çıkarak, neredeyse tüm kripto türev piyasasının hakimiyetini ele geçirmiştir.

İster yeni başlayan bir trader olun, ister strateji derinliğinizi artırmak isteyen profesyonel bir oyuncu, Sürekli Vadeli İşlemler’in çalışma mekanizmasını ve risk yapısını anlamak, kripto finans dünyasına adım atmanın önemli bir adımıdır.

Bir, Sürekli Vadeli İşlemler (Perpetual Futures) Nedir?

Sürekli Vadeli İşlemler, vadesi olmayan bir kripto para türev ürünüdür. Geleneksel vadeli işlemlerden farklı olarak, trader’ların pozisyonlarını süresiz tutmasına imkan tanır; teslimat tarihi konusunda endişe etmeden işlem yapabilirler. Geleneksel vadeli işlemlerde, sözleşmeler belirli bir tarihte uzlaşır. Ancak Sürekli Vadeli İşlemler, “Funding Rate” (Fonlama Oranı) adı verilen bir mekanizma aracılığıyla, sözleşme fiyatını spot piyasa fiyatına yakın tutar ve böylece “sürekli” olma etkisini sağlar.

Örneğin: Gate, Binance veya başka bir platformda BTC Sürekli Vadeli İşlemler’de uzun pozisyon açarsanız, eğer fonlama oranı pozitifse ve ödemeyi kabul ediyorsanız, pozisyonunuzu kapatmadan tutmaya devam edebilirsiniz.

İki, Sürekli Vadeli İşlemler’in Temel Mekanizması

1. Fonlama Oranı (Funding Rate)

Fonlama oranı, Sürekli Vadeli İşlemler’in fiyatı ile spot piyasa fiyatını uyumlu tutmak için kullanılan temel ayar mekanizmasıdır.

• Sözleşme fiyatı spot fiyatın üzerinde ise, uzun pozisyonlar kısa pozisyonlara fonlama öder;
• Sözleşme fiyatı spot fiyatın altında ise, kısa pozisyonlar uzun pozisyonlara fonlama öder.

Bu mekanizma, piyasa taraflarının güç dengesini koruyarak, Sürekli Vadeli İşlemler’in fiyatının uzun süre spot piyasa fiyatından uzaklaşmasını engeller.

Fonlama oranı genellikle her 8 saatte bir hesaplanır ve platformlara göre küçük farklılıklar gösterebilir.

2. Kaldıraç (Leverage)

Sürekli Vadeli İşlemler’in en çekici özelliklerinden biri yüksek kaldıraç kullanımıdır. Kullanıcılar kazançlarını büyütebilir (aynı zamanda risklerini de). Örneğin, 10 kat kaldıraç kullanmak, fiyat %1 yükseldiğinde kazancınızın 10 katına ulaşması anlamına gelir. Ancak, fiyat %10 düştüğünde, zorunlu tasfiye (liquidation) riski doğar. Bu nedenle, kaldıraç oranını dikkatli ayarlamak ve uygun stop-loss mekanizmaları kullanmak, her trader’ın risk yönetimi becerisi olmalıdır.

3. Teminat Sistemi (Margin System)

Sürekli Vadeli İşlemler genellikle iki teminat modunu kullanır:

• İzole Teminat (Isolated Margin): Her pozisyon bağımsız risk hesaplamasına tabidir; kayıp sadece ilgili teminatla sınırlıdır.
• Kapsamlı Teminat (Cross Margin): Tüm pozisyonlar ortak teminat kullanır; bu, tasfiye riskini azaltır, ancak toplam kayıpları da artırabilir.

Piyasa volatilitesi yüksekken, izole teminat modu kısa vadeli işlemler için daha uygundur; kapsamlı teminat ise çoklu strateji yönetenler için tercih edilir.

Üç, Sürekli Vadeli İşlemler ve Geleneksel Vadeli İşlemler Arasındaki Farklar

Görüldüğü gibi, Sürekli Vadeli İşlemler, özellikle hızlı değişen kripto piyasalarında daha fazla likidite ve esneklik sunar.

Dört, Sürekli Vadeli İşlemler’in Temel Avantajları

1. Vade Sınırlaması Yok

Trader’lar, piyasa trendlerine göre pozisyonlarını serbestçe belirleyebilir; sözleşme teslimatıyla ilgili kısıtlamalar yoktur.

2. Yüksek Likidite ve Derin Piyasa

Gate, OKX, Binance gibi ana akım borsalarda, BTC, ETH gibi Sürekli Vadeli İşlemler’in günlük işlem hacmi onlarca milyar doları bulur.

3. Çok Yönlü Kazanç İmkanı

Piyasa yükselirken veya düşerken, long veya short pozisyonlar aracılığıyla kazanç sağlanabilir. Bu, ayı piyasalarında bile trader’ların kar etme şansını artırır.

4. Riskten Korunma (Hedging) İmkanı

Büyük miktarda spot tutan kurumlar veya bireyler, ters pozisyonlar açarak fiyat risklerini sabitleyebilir ve varlık portföylerini dinamik olarak dengeleyebilir.