21 yılındaki boğa piyasasında, kripto para toplam piyasa değeri 3 trilyon doların üzerine çıkmıştı. Şimdi ise yine 3 trilyon dolar civarında. Acaba bu sefer gerçekten soğudu mu?

Hemen sonuç çıkarmayın. Verilere dikkatlice bakmak gerek—bir önceki dönemde BTC ve ETH ana aktörlerdi, şimdi ise meme coinler ve AI konseptleri sırayla sahneye çıkıp coşuyor. Piyasanın temel mantığı çoktan değişti.

Sorun nerede? Artan fonlar yeni hikayelere akıyor. Eski coinler, BTC hariç, neredeyse kan kaybediyor. Toplam piyasa büyüklüğü değişmedi ama paranın yönü tamamen farklılaştı.

Benim görüşüm, bu döngü henüz bitmedi; sadece stratejiler ve yaklaşımlar evriliyor. Eskiden kurumların yönettiği boğa piyasası vardı, şimdi ise bireysel yatırımcıların büyük çaplı PVP savaşları var. Pump fun ile günde binlerce yeni coin çıkabiliyor; bu kadar çılgınlık 2021’de bile görülmemişti.

Piyasa para sıkıntısı çekmiyor. Asıl ihtiyaç duyulan, büyük fonları çekecek yeni hikayeler. AI ve RWA gibi kavramlar hâlâ erken aşamada, gerçek patlama zamanı henüz gelmedi.

Yeni mekanizmalar konusunda, yakın zamanda Linea’nın yakma tasarımını inceledim; gerçekten ilginç detaylar içeriyor.

Her işlemde ETH ve LINEA yakılıyor—%20’si doğrudan ETH yakılıyor, kalan %80’i önce LINEA’ya çevrilip yakılıyor. Bu çift yakma modeli, L2 alanında pek yaygın değil.

Daha da ilginci, 11 Eylül TGE sonrası tüm işlem ücretlerini takip ediyorlar. Bu hareket samimi görünüyor; bazı projelerde yakma mekanizması devreye girdiğinde, önceki ücretler görünmez oluyor.

Elbette, yakma mekanizmasının fiyatları gerçekten artırıp artırmayacağı, esas belirleyici faktör ekosistemin canlılığı. İşlem hacmi artmazsa, ne kadar yakma olursa olsun, etkisi sınırlı kalır.

Tıpkı bir geri dönüşüm merkezinin, malzeme zaten azsa, verimlilik ne kadar yüksek olursa olsun anlamı yok. Ama Linea projeleri ve kullanıcılar sürekli çekmeye devam ederse, bu mekanizma gerçekten pozitif bir döngü oluşturabilir—ne kadar çok kullanılırsa, o kadar çok yakılır ve deflasyon beklentisi güçlenir.