DeFi Nedir? Bankasız Finans Piyasayı Nasıl Değiştirdi

DeFi Summer 2021’de patladığında, toplam kilitli değer (TVL) birkaç milyar dolardan 2022’de 219 milyar dolara fırladı. Ancak şimdi bile birçok kişi DeFi’nin nasıl çalıştığını ve neden bu kadar “patladığını” tam olarak anlamıyor.

DeFi Nedir, Ne Değildir

DeFi (Decentralized Finance) basitçe, aracı olmadan finans demektir—banka yok, merkezi borsa yok, işleminizi onaylayacak kimse yok.

Geleneksel: Yurt dışına para göndermek istiyorsunuz, bankadan geçiyorsunuz, ücret alıyorlar ve paranın ulaşması birkaç gün sürüyor. DeFi: Kripto cüzdanınızı açın, gönder tuşuna basın, 1 saatte işlem tamam. Kimse sizi durduramaz, istenmeyen ek ücret yok.

DeFi Neden “Çok Popüler”?

Kimlik doğrulama gerekmiyor: Herkes, nerede olursa olsun katılabilir. Banka hesabı olmayanlar bile DeFi kullanabilir.

Düşük maliyet: Çalışan yok, bina yok, tamamen otomatik çalışan kod var. İşlem ücretleri bankalara göre çok daha düşük.

Tam kontrol: Private key (özel anahtar) varlıkların anahtarıdır. Anahtar sizde, kimse alamaz.

Yüksek hız: Akıllı kontratlar anında çalışır, insan onayı beklenmez.

DeFi Nasıl Kullanılıyor?

Alım-satım: Uniswap en büyük DEX’tir, merkezi borsa olmadan özgürce token takasına izin verir. Şu anda 7 blockchain’i destekliyor (Ethereum, Arbitrum, Polygon…).

Borç verme & Faiz kazanma: AAVE ile kripto yatırıp faiz kazanabilir veya belirli faiz oranlarıyla kripto borç alabilirsiniz.

Staking: Lido, ETH stake ederken varlıklarınızı kullanabilmenizi sağlar, “kilitli” varlık sorununu çözer.

Stablecoin: MakerDAO, USD’ye endeksli DAI’yi çıkarır, böylece fiyat dalgalanmalarını azaltır.

Sorunlar Neler?

DeFi hâlâ çok genç. Kullanıcı tabanı geleneksel finansa göre küçük, çoğunlukla trader ve bireysel yatırımcılar. Teknik açıdan hâlâ riskli, kontratlarda hata olabilir, scam çok fazla.

Ama genel yön belli: Giderek daha fazla insan avantajları anlıyor, teknoloji sürekli gelişiyor. DeFi büyümeye devam edecek.