Đừng thúc giục phía dự án đẩy giá nữa, người chơi lớn thực sự của Meme coin chính là chính bạn.

Nói về những câu chuyện kỳ ảo nhất trong giới crypto, có lẽ đó chính là chú chó Shiba Inu.

Vào một đêm khuya tháng 5 năm 2021, khi Dogecoin lọt vào top 10 vốn hóa thị trường, cả cộng đồng tiền mã hóa đều ngỡ ngàng — một dự án “chế” ra từ năm 2013, sao có thể trị giá hàng trăm tỷ USD? Công nghệ đổi mới? Không. Ứng dụng thực tế? Cũng không. Vậy nó dựa vào đâu?

Câu trả lời ẩn sau vẻ ngoài đơn giản hơn bạn nghĩ: Mỗi lần chia sẻ meme, mỗi câu hô “To the Moon” chính là giá trị của nó.

Khi trò đùa trở thành sự đồng thuận

Lập trình viên Billy Markus và Jackson Palmer khi tạo ra Dogecoin, đơn thuần chỉ để châm biếm sự điên cuồng đầu tư trong giới crypto. Họ cố tình đặt tổng cung vô hạn, dùng hình chú chó Shiba Inu nổi tiếng làm logo, rõ ràng muốn nói rằng: “Chuyện này chỉ là trò đùa thôi.”

Nhưng điểm đặc biệt của con người chính là — khi trò đùa trở nên nghiêm túc, nó biến thành niềm tin.

Người dùng Reddit bắt đầu dùng Dogecoin để thưởng cho các bài đăng vui nhộn, cộng đồng tự tổ chức từ thiện, thậm chí gây quỹ đưa đội tuyển trượt tuyết Jamaica tham dự Olympics mùa đông. Không ai quan tâm whitepaper viết gì (thật ra là không có luôn), mọi người chỉ thấy vui là đủ.

Năm 2021, “trò đùa” này vọt lên mức 0.74 USD, vốn hóa vượt qua 85 tỷ USD. Dĩ nhiên Elon Musk góp phần không nhỏ, nhưng chính cộng đồng sáng tạo meme và tổ chức các hoạt động online mới là những người giữ cho Dogecoin sống qua hơn một thập kỷ thị trường gấu.

Nói thẳng ra, công nghệ có thể lỗi thời, nhưng văn hóa thì sẽ được truyền lại.

Đội quân Shiba Inu và cuộc lật đổ của chú ếch buồn

Nếu Dogecoin là “ngẫu nhiên”, thì Shiba Inu(SHIB) chính là “có chủ đích”.

Nó tuyên bố là “sát thủ của Dogecoin”, sao chép cách chơi: dùng hình ảnh dễ thương để thu hút fan, tạo ra “Shiba Army”, khiến mỗi người nắm giữ cảm thấy mình đang tham gia một phong trào văn hóa. Kết quả? Năm 2021, giá tăng 120,000 lần, vốn hóa đạt đỉnh 36 tỷ USD.

Thậm chí năm 2023, PEPE xuất hiện. Đồng meme dựa trên hình chú ếch buồn này không có đội ngũ sáng lập, không lộ trình rõ ràng, chỉ dựa vào cộng đồng tự phát lan truyền. Trong vòng hai tuần, vốn hóa đạt 7 tỷ USD. Bạn có thấy kỳ quặc không?

Nhưng suy nghĩ kỹ lại, điều này khác gì Disney dựa vào Mickey Mouse để kiếm tiền? Khi biểu tượng văn hóa được nhiều người biết đến, sử dụng và lan truyền, nó sẽ càng có giá trị. Meme coin chỉ đơn giản là biến meme thành tài sản văn hóa có thể giao dịch.

Khi một meme trở thành “tiền tệ xã hội”, giá trị của nó không còn cần sự bảo chứng của công nghệ nữa.

Đừng thúc giục dự án, chính bạn mới là nhà cái

Nhiều người mới thường mắc sai lầm lớn nhất là sau khi mua coin, ngày nào cũng hỏi: “Dự án khi nào mới tăng giá?”

Nghe này, nếu bạn còn nghĩ như vậy, chứng tỏ bạn chưa hiểu cách chơi Meme coin rồi.

Trong thị trường này, có công nghệ hay công ty đứng sau là tốt, nhưng điểm cốt lõi của Meme coin chính là sự đồng thuận cộng đồng và lan truyền văn hóa. Dự án chỉ là người khởi xướng, còn “nhà cái” thực sự chính là mỗi người nắm giữ — kể cả bạn.

PEPE là ví dụ rõ nhất: không có người sáng lập, không đội ngũ vận hành, chỉ dựa vào cộng đồng tự phát sáng tạo meme và lan truyền hình ảnh vui nhộn. Khi bạn chia sẻ meme PEPE, khi bạn bàn luận về chú ếch này, bạn đang giúp nó “đẩy giá” — mỗi lần lan truyền đều làm tăng giá trị biểu tượng văn hóa này.

Ngược lại, nếu cộng đồng chỉ chờ dự án “bơm” thì giống như một nhóm người giữ ao cá không sinh sản, sớm muộn cũng cạn kiệt. Bạn thấy đấy, hàng ngày có hàng trăm meme coin mới xuất hiện trên Pump.fun, nhưng 99% trong số đó chết yểu trong vòng một tuần vì chúng có mã code, nhưng thiếu văn hóa; có lượng phát hành, nhưng thiếu người lan truyền.

Chú ý thu hút chính là thanh khoản

Trong thời đại bùng nổ thông tin, sự chú ý chính là tài nguyên quý giá nhất. Meme coin về bản chất là “chứng khoán hóa sự chú ý” — biến sự quan tâm, thảo luận, chia sẻ của cộng đồng thành tài sản có thể giao dịch.

Hãy nghĩ xem: thuật toán các nền tảng ưu tiên nội dung vui nhộn, meme sinh ra để phù hợp với mạng xã hội. Một meme hài hước dễ lan truyền hơn whitepaper, một câu “To the Moon” kích thích FOMO còn hơn các thông số kỹ thuật. Khi bạn gửi meme Shiba Inu trong nhóm bạn, thực ra là đang giúp nó chiếm lấy sự chú ý của người khác — và những sự chú ý này cuối cùng sẽ chuyển thành mua vào.

Các meme coin trên Solana và Base cực kỳ sôi động vì các nền tảng này có tốc độ giao dịch nhanh, phí thấp, phù hợp cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ giao dịch cao tần và lan truyền. Công nghệ chỉ là hạ tầng, động lực thực sự chính là cộng đồng tạo ra “tiền tệ xã hội”.

Ba nguyên tắc sinh tồn dành cho người mới

Nếu bạn quyết định tham gia vào trò chơi văn hóa này, hãy nhớ ba điều quan trọng hơn việc theo dõi biểu đồ K:

1. Chọn biểu tượng văn hóa mà bạn thực sự đồng cảm

Đừng mua meme coin mà bạn không hiểu. Nếu bạn thấy meme đó nhàm chán, đừng mong người khác sẽ lan truyền nó. PEPE chủ yếu do thế hệ Z lớn lên cùng hình chú ếch này, họ lan truyền vì yêu thích thật sự, chứ không chỉ để kiếm lời.

2. Trở thành người lan truyền, đừng chỉ là người đầu cơ

Thay vì ngày ngày hỏi “khi nào mới tăng giá”, hãy nghĩ cách làm cho nhiều người biết đến meme này hơn. Tạo meme vui nhộn, viết truyện cười, hoặc bình luận về chủ đề liên quan. Mỗi lần bạn sáng tạo và chia sẻ, đều làm tăng giá trị cho token bạn nắm giữ.

3. Đối xử với đầu tư như giải trí

Meme coin về bản chất là “xổ số văn hóa”, dù có giá trị văn hóa hơn trò chơi cờ bạc thuần túy, nhưng vẫn rất dễ đầu cơ. Đừng bao giờ bỏ số tiền vượt quá khả năng chịu đựng mất mát, hãy coi đó như mua vé vào cổng công viên giải trí — chơi vui là chính, còn kiếm lời chỉ là phần thưởng phụ.

Lời cuối

Khi chúng ta biến meme thành tiền mã hóa, thực ra là đang IPO cho văn hóa internet. Mỗi đợt tăng giá của meme coin chính là một cuộc “tấn công” của văn hóa cộng đồng vào hệ thống tài chính truyền thống.

Nhưng hãy nhớ: Không có lan truyền, không có giá trị. Những lời hứa của dự án, các lời kêu gọi của KOL chỉ là phù vân, không thể sánh bằng meme trong điện thoại của bạn, sẵn sàng để đăng lên mạng xã hội.

Thay vì chờ đợi người khác “bơm giá”, hãy mở phần mềm vẽ, sáng tạo ra những biểu tượng văn hóa tài chính của thời đại này.

Dù sao đi nữa, trong thời đại kinh tế chú ý, mỗi người đều là nhà cái của chính mình. Mỗi meme bạn gửi, mỗi tweet bạn chia sẻ đều đang góp phần vào cuộc thử nghiệm văn hóa này.