Cục Dự trữ Liên bang Williams: Giảm lãi suất tháng 12 đối mặt với "bài toán khó", chênh lệch giàu nghèo có thể kéo tụt nền kinh tế Mỹ

Một quan chức cao cấp của Cục Dự trữ Liên bang cảnh báo rằng tình cảnh ngày càng trầm trọng của nhóm nghèo đói ở Mỹ đang khiến nền kinh tế quan trọng nhất thế giới này đối mặt với nguy cơ suy thoái. Lời phát biểu này làm nổi bật "bài toán cân bằng" mà các nhà hoạch định chính sách của Fed phải đối mặt khi xem xét có nên giảm lãi suất lần nữa vào tháng 12 hay không.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang New York Williams chỉ ra rằng dữ liệu và các cuộc đối thoại với lãnh đạo cộng đồng đều cho thấy nhiều gia đình nghèo đang chịu áp lực về khả năng chi trả. "Có nhiều bằng chứng cho thấy... các gia đình có thu nhập trung bình và thấp đang gặp nhiều hạn chế về khả năng thanh toán," ông Williams nói với Financial Times, "bao gồm chi phí sinh hoạt, chi phí nhà ở, và thực tế nhiều gia đình phải sống dựa vào thu nhập hàng tháng." Trong khi đó, những người giàu có hơn ở Mỹ lại được hưởng lợi từ việc thị trường chứng khoán "leo dốc gần mức cao kỷ lục."
Khi thị trường việc làm Mỹ bắt đầu nguội đi, ông Williams ám chỉ rằng hành vi "phân hóa" của các gia đình Mỹ có thể trở thành yếu tố quyết định liệu Fed có hỗ trợ giảm lãi suất vào tháng 12 hay không — ông mô tả việc bỏ phiếu này như một "nghệ thuật cân bằng."
Dù nền kinh tế tổng thể của Mỹ vẫn còn sức bền vượt xa dự đoán của nhiều nhà kinh tế, và lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu 2% của Fed, nhưng nỗi đau của các gia đình yếu thế do chi phí sinh hoạt cao khiến nền kinh tế Mỹ có thể đi lệch khỏi quỹ đạo. "Một số sự kiện có thể làm giảm niềm tin, hoặc có thể thấy rằng mức tăng chi tiêu của người tiêu dùng hiện tại không mạnh mẽ như dự kiến — cuối cùng, nhiều người thực sự đang dựa vào thu nhập hàng tháng để sống," ông Williams, Phó Chủ tịch Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC), giải thích.
Các quan chức Fed, bao gồm Chủ tịch Powell và Thống đốc Waller, đã bắt đầu chú ý hơn đến cách thị trường lao động thiếu "động lực mạnh mẽ" mà Williams gọi là ảnh hưởng đến triển vọng kinh tế của người Mỹ bình thường. Powell và Waller cho rằng, phần lớn chi tiêu tiêu dùng hiện nay được thúc đẩy bởi nhóm thu nhập cao nhất.
Tình cảnh của các gia đình có thu nhập trung bình và thấp ở Mỹ cũng đang ảnh hưởng đến không khí chính trị, thúc đẩy Zohran Mamdani thắng trong cuộc đua tranh ghế Thị trưởng New York, với chương trình chính là giảm chi phí sinh hoạt. Các ứng cử viên được Trump ủng hộ thất bại nặng nề trong cuộc bầu cử Thị trưởng thành phố này cũng như các cuộc bầu cử Thống đốc Virginia và New Jersey, đều bị liên hệ với cuộc khủng hoảng khả năng chi trả tương tự như thời kỳ Biden nắm quyền.
Do dấu hiệu thị trường lao động Mỹ yếu đi, Fed đã giảm lãi suất 25 điểm cơ bản tại hai cuộc họp chính sách gần đây. Các nhà đầu tư đã kỳ vọng sẽ có lần giảm lãi suất tiếp theo vào tháng tới, nhưng vào cuối tháng 10, ông Powell nói rằng việc giảm lãi suất thêm là điều chưa chắc chắn.
"Đây thực sự là một nghệ thuật cân bằng," ông Williams nói về quyết định của cuộc họp tháng 12, "Tình hình hiện tại là — lạm phát vẫn cao và chưa có dấu hiệu giảm, trong khi nền kinh tế vẫn thể hiện sự bền bỉ nhất định." Mặc dù thị trường lao động Mỹ vẫn đang "từ từ nguội đi", nhưng "chưa xuất hiện những biến đổi lớn hơn." Khác với đầu năm, "hiện tại không ai thực sự nói về suy thoái." Nền kinh tế Mỹ đã thể hiện tốt hơn nhiều so với dự đoán của nhiều người, kể cả ông Williams. Vào tháng 4, ông từng nói rằng thuế của Trump có thể đẩy lạm phát lên 4% và làm tăng trưởng kinh tế "kém hơn 1%."
Niềm tin phục hồi phần lớn đến từ sự lạc quan về làn sóng đầu tư và trí tuệ nhân tạo, thay thế cho những dự đoán bi quan trước đó về căng thẳng thương mại. Ông Williams cho biết, dự đoán về khả năng trí tuệ nhân tạo nâng cao đáng kể năng suất không phải là "hoang đường", nhưng ông còn giữ thái độ thận trọng về mức độ ảnh hưởng của công nghệ này.
Mặc dù các khoản đầu tư liên quan đến trí tuệ nhân tạo đã thúc đẩy tăng trưởng, nhưng việc giá cổ phiếu tăng vọt đã gây lo ngại về bong bóng. "Liệu có quá nhiều đầu tư không hợp lý? Liệu có những công ty thành công còn những công ty thất bại? Chắc chắn rồi. Nhưng tôi nghĩ điều này xuất phát từ những biến đổi thực sự và căn bản," ông nói, "Chỉ cần không sử dụng đòn bẩy cao, và phần lớn là huy động vốn qua cổ phần, thì tôi không quá lo lắng."
Tại cuộc họp tháng 10, do dấu hiệu căng thẳng trong thị trường tiền tệ, Fed đã công bố bắt đầu kết thúc thử nghiệm thắt chặt lượng cung tiền trong ba năm kể từ ngày 1 tháng 12. Ông Williams thừa nhận rằng, "Trong vài tuần qua, áp lực thanh khoản đã rõ ràng gửi tín hiệu tới chúng tôi: mức dự trữ đã giảm." Tuy nhiên, ông phản đối một số ý kiến thị trường yêu cầu Fed bắt đầu rút khỏi chính sách này sớm hơn, gọi việc duy trì chính sách đến cuối tháng 11 là "hoàn toàn hợp lý."
Ông cũng phản đối lời kêu gọi của Chủ tịch Fed Dallas Logan về việc Fed nên chuyển từ lãi suất chuẩn sang phản ánh rõ hơn chi phí vay trong thị trường mua lại (repo). "Tôi đã làm việc lâu trong Ủy ban Thị trường Mở Liên bang, chúng tôi đã thảo luận kỹ lưỡng về vấn đề này, và cuối cùng đều quyết định giữ lãi suất quỹ liên bang làm chính sách," ông nói.
Về quan điểm của ông Powell cho rằng chính phủ đóng cửa khiến dữ liệu kinh tế thiếu hụt có thể làm giảm khả năng giảm lãi suất, ông Williams không đồng tình. "Dù chính phủ có đóng cửa hay không, chúng ta vẫn sẽ có thêm thông tin," ông nói, "Có thể nói, sau hơn một thế kỷ, chúng ta đã xây dựng được một hệ thống chỉ số đánh giá tình hình kinh tế Mỹ xuất sắc."