Người mới trong thị trường tiền mã hóa nhất định phải đọc: Giao dịch spot, margin hay futures, rốt cuộc nên chọn cái nào?

Muốn tham gia thị trường giao dịch tiền mã hóa nhưng bị choáng ngợp bởi đủ kiểu giao dịch? Đừng lo, ba hình thức này thực ra rất đơn giản — điểm khác biệt cốt lõi là bạn có vay tiền không, và bạn giao dịch tài sản thực hay hợp đồng.

Giao dịch Spot: Cách mua bán nguyên thủy nhất

Đây là cách đơn giản nhất — bạn có tiền, mua coin, coin vào ví ngay lập tức. Giống như đi siêu thị mua đồ, trả tiền là cầm đi được. Dùng 100 USDT mua Bitcoin, bạn phải trả đủ 100 USDT, không thiếu một xu.

Ưu điểm: Đơn giản, không lo bị thanh lý, coin là của bạn.

Nhược điểm: Hiệu quả sử dụng vốn thấp, lãi kiếm chậm.

Giao dịch Ký Quỹ: Vay tiền để lướt sóng coin

Từ khóa ở đây là đòn bẩy. Bạn chỉ cần bỏ ra 10 USDT làm ký quỹ, sàn có thể cho bạn mua 100 USDT coin. 90 USDT còn lại là vay, phải trả lãi.

Làm vậy lợi ích rõ ràng — dùng ít tiền hơn nhưng kiểm soát nhiều tài sản hơn. Nhưng cái giá là gì? Rủi ro tăng lên nhiều lần. Nếu giá coin giảm, tỷ lệ ký quỹ của bạn tụt xuống dưới mức thanh lý, hệ thống sẽ tự động bán coin của bạn để trả nợ. Đó gọi là cháy tài khoản (liquidation).

Phù hợp với: Người có kinh nghiệm, chấp nhận rủi ro, muốn tăng lợi nhuận nhanh.

Mức độ rủi ro: ⚠️ Trung bình

Giao dịch Hợp đồng Tương lai: Đặt cược giá tương lai

Đây là hình thức phức tạp nhất nhưng cũng linh hoạt nhất. Bạn không thật sự mua coin, mà ký hợp đồng với sàn —

Hợp đồng tương lai thông thường: Hợp đồng có ngày đáo hạn. Ví dụ hợp đồng tháng 3, đến tháng 3 phải đóng vị thế và thanh toán. Lợi nhuận mỗi hợp đồng = chênh lệch giá vào lệnh và giá giao nhận.

Hợp đồng vĩnh cửu: Không có ngày đáo hạn, muốn giữ bao lâu cũng được (miễn là duy trì ký quỹ). Đây là sáng tạo riêng của ngành crypto, cho phép nhà đầu tư phòng ngừa biến động dài hạn.

Giao dịch hợp đồng có thể rất “điên” — đòn bẩy từ 25 đến 125 lần. Chính vì vậy, rủi ro cháy tài khoản là cao nhất. Đồng thời, bạn còn phải trả phí funding định kỳ (hiểu đơn giản là phí cân bằng giữa bên mua và bán).

Phù hợp với: Nhà giao dịch chuyên nghiệp, tổ chức phòng ngừa rủi ro.

Mức độ rủi ro: 🔴 Cao nhất

So sánh chi phí giữa ba hình thức

• Spot: Chỉ mất phí giao dịch, không có khoản phí khác
• Ký quỹ: Phí giao dịch + lãi vay + phí thanh lý
• Hợp đồng/vĩnh cửu: Phí giao dịch + phí thanh toán, hợp đồng vĩnh cửu thêm phí funding

Kết luận: Nhìn qua thì spot rẻ nhất, nhưng nếu giá coin tăng, lợi nhuận từ ký quỹ và hợp đồng sẽ cao hơn spot nhiều lần. Nhưng lỗ cũng sẽ nhanh hơn khi thị trường đi ngược.

Bảng so sánh cốt lõi ba hình thức

Nên chọn hình thức nào?

Mới bắt đầu: Hãy chơi spot trước. Học cách đọc chart, xác định điểm mua bán, tích lũy kinh nghiệm. Ở giai đoạn này, kẻ thù duy nhất là khả năng phán đoán của bạn.

Có chút kinh nghiệm: Có thể thử giao dịch ký quỹ, nhưng nên dùng đòn bẩy 2-3 lần, đừng full đòn bẩy ngay. Như vậy vừa học quản lý rủi ro, vừa tránh hậu quả quá lớn.

Muốn lợi nhuận cao hoặc phòng ngừa rủi ro: Hợp đồng và vĩnh cửu là công cụ, nhưng cần kỷ luật và biết đặt stop-loss. Nhớ kỹ: hợp đồng giúp giàu nhanh, cũng cháy nhanh!

Lời khuyên đầu tư: Dù chọn kiểu nào, luôn đặt stop-loss. Bảo vệ vốn là ưu tiên số 1. Trong crypto, có nhiều người kiếm được tiền, nhưng tồn tại lâu mới là quan trọng nhất.