Gần đây luôn có người hỏi tôi về vấn đề này: Nhật Bản tăng lãi suất, tại sao các tài sản toàn cầu đều giảm theo? Cảm giác ảnh hưởng lớn đến mức phi thường.

Thực ra điều này không liên quan gì đến xung đột Trung-Mỹ, cũng không phải Nhật Bản đột nhiên trở nên mạnh mẽ hơn. Nhưng đây thực sự là một công tắc có thể trực tiếp thao túng hướng dòng vốn toàn cầu.

Nhiều người không biết một chi tiết nền tảng. Từ năm 1999 đến nay, Nhật Bản đã chơi trò lãi suất bằng 0, thậm chí âm suốt 25 năm. Có thể có người nghĩ: Vậy tôi gửi tiền vào ngân hàng Nhật Bản cũng chẳng có lãi? Cần làm rõ rằng, những ai thực sự đạt được "vốn vay gần như không mất phí" chính là các tổ chức lớn và vốn tài chính — họ thực hiện các giao dịch trên thị trường liên ngân hàng, thị trường quốc tế.

Vậy số tiền này đã đi đâu? Thực ra cách chơi rất đơn giản: vay yên Nhật → đổi sang đô la Mỹ → đổ vào Bitcoin, vàng, cổ phiếu Mỹ. Miễn là tài sản tăng giá, chi phí vay vốn vẫn cực thấp, thì logic này sẽ liên tục được nhân rộng. Và điều này hoàn toàn không phải trò chơi của vài người nhỏ lẻ. Quy mô của "vay yên Nhật, đặt cược vào các tài sản toàn cầu" này gần như đạt 4 nghìn tỷ USD.

Vì vậy, có thể hiểu đồng yên Nhật như một chiếc vòi nước của thị trường tài chính toàn cầu.

Khi Nhật Bản bắt đầu tăng lãi suất hoặc phát đi tín hiệu rõ ràng về việc tăng lãi suất, đồng yên sẽ tăng giá trị. Những người vay yên Nhật trước đó, chi phí trả nợ lập tức tăng vọt. Họ sẽ không ngồi đó suy nghĩ chiến lược chậm chạp, phản ứng đầu tiên chỉ có một: bán tài sản, đổi lấy yên Nhật, trả nợ.

Kết quả là bạn thấy cảnh tượng này: Bitcoin giảm, vàng giảm, cổ phiếu Mỹ cũng giảm. Nhưng đây không phải vì các tài sản này đột nhiên trở nên kém đi, mà là lượng lớn dòng vốn đã bị rút ra cùng lúc. Cảm xúc căng thẳng của toàn thị trường về cơ bản chính là cú sốc do sự đảo chiều dòng vốn này mang lại.