41 nhà phát triển chống lưng cho đế chế 1,7 nghìn tỷ USD: Toàn cảnh đội ngũ phát triển cốt lõi Bitcoin và hệ sinh thái nhà tài trợ

Giá trị thị trường hiện tại của Bitcoin gần 1,75 nghìn tỷ USD, nhưng chỉ có 41 nhà phát triển cốt lõi, với chi tiêu hàng năm chỉ 8,4 triệu USD. Bài viết này sẽ tiết lộ hệ thống tài trợ đằng sau Bitcoin Core, thân phận của các maintainer, cũng như thực trạng và lo ngại về sự vắng bóng của các nhà phát triển châu Á. Bài viết được lấy từ bài của 1A1z, do Foresight News biên soạn, biên dịch và viết lại.

(Tóm tắt trước đó: 3.200 người trong cộng đồng Bitcoin ký tên kêu gọi Trump ân xá cho Samourai: Nhà phát triển ví là trung lập, không nên bị xem là rửa tiền) (Bổ sung bối cảnh: Cộng đồng Bitcoin ăn mừng, các cá mập OG nghĩ gì về Ethereum bị tụt lại?)

Một công ty có giá trị thị trường 2 nghìn tỷ cần bao nhiêu nhà phát triển? Chi phí phát triển là bao nhiêu? Theo dữ liệu công khai, trong các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán Mỹ hiện có giá trị thị trường trên 2 nghìn tỷ, số lượng kỹ sư hoặc nhà phát triển từ vài nghìn đến hàng chục nghìn người, chi phí trả lương hàng năm cũng lên đến hàng trăm triệu thậm chí vài tỷ USD.

Đối với Bitcoin, từng đạt giá trị thị trường cao nhất 2,5 nghìn tỷ USD, hiện vẫn gần 1,75 nghìn tỷ USD, hai con số này lần lượt là 41 và 8,4 triệu USD. Đúng vậy, “ông lớn” tuyệt đối trong lĩnh vực tiền điện tử này chỉ có 41 thành viên phát triển cốt lõi, sống nhờ vào vài triệu USD quyên góp và một số ít công ty trả lương mỗi năm.

1A1z đã thực hiện hàng chục giờ phỏng vấn, khảo sát và công bố báo cáo về đội ngũ bí ẩn đứng sau Bitcoin – Bitcoin Core và các nhà tài trợ. Báo cáo công bố từ tháng 10 năm ngoái, trình bày toàn cảnh đội ngũ phát triển và các nhà tài trợ Bitcoin năm 2023, 2024, dù hơi cũ nhưng hệ sinh thái phát triển của Bitcoin thay đổi theo năm, thậm chí đến nay vẫn hầu như không khác báo cáo. Mục đích của báo cáo là khi cả thế giới chỉ quan tâm đến giá Bitcoin thì những người tham gia cũng nhận ra ở một mức độ nào đó Bitcoin vẫn “mong manh”, và là dự án duy nhất thực sự phi tập trung, bạn và tôi đều có thể đóng góp cho nó. Xin cảm ơn người dùng X Aaron Zhang đã giải thích báo cáo và cập nhật thông tin mới nhất năm 2025.

Đội ngũ phân tán hiệu quả nhất thế giới Biểu đồ đầu tiên của báo cáo cho thấy sự khác biệt giữa Bitcoin và các công ty công nghệ có giá trị tương đương: Năm 2023, Meta có ít nhất 20.000 nhà phát triển, lúc đó giá trị thị trường khoảng 1,5 nghìn tỷ USD, còn Bitcoin cùng kỳ giá trị thị trường 1,2 nghìn tỷ USD chỉ có 41 người. 41 nhà phát triển này đóng góp mã nguồn cho Bitcoin Core, chính là những nhà phát triển cốt lõi của Bitcoin. Trong số 41 nhà phát triển cốt lõi, có 5 maintainer đặc biệt, họ là 5 người duy nhất trên thế giới hiện có quyền hợp nhất đề xuất cải tiến của nhà phát triển cốt lõi vào Bitcoin Core.

Nên biết rằng, trong 10 năm qua, chỉ có 13 người từng giữ vị trí này, câu chuyện về 13 người này sẽ được đề cập sau.

Nếu bạn cho rằng Bitcoin và các công ty niêm yết không thể so sánh, thì báo cáo cũng lấy ví dụ dự án Web3 làm đối chứng. Lấy Polkadot làm ví dụ, năm 2023 chi phí cho nhà phát triển cốt lõi là 7 triệu USD, nhưng giá trị thị trường chỉ bằng 1,2% của Bitcoin. Năm 2024, chi phí cho các hoạt động phát triển tương tự Bitcoin lên đến 16,8 triệu USD. Đồng thời, năm 2023, Ethereum chi cho nhà phát triển cốt lõi khoảng 32,3 triệu USD, năm 2024 là 50 triệu USD.

Những người đóng góp mã nguồn cho Bitcoin chắc chắn không chỉ có 41 người, báo cáo chỉ tính những người cung cấp mã nguồn trực tiếp cho Bitcoin Core, không bao gồm các kỹ sư kiểm thử, nhà nghiên cứu, v.v., cũng không tính các giao thức như Lightning Network, Nostr, thậm chí thư viện libsecp256k1 có liên hệ chặt chẽ với Bitcoin Core cũng không được tính.

Sự “chênh lệch” về con số thực sự thể hiện “tính phản mong manh” mạnh mẽ của Bitcoin. Bitcoin không có tổ chức quỹ đi kèm như các dự án khác, dẫn đến không có khả năng tài trợ và phân bổ nguồn lực như các dự án khác, nhưng tác giả cho rằng cũng chính vì thế Bitcoin không phụ thuộc vào một chủ thể duy nhất để ra quyết định, không có vấn đề lạm dụng tài chính, từng đồng đều được chi tiêu hợp lý: “Bitcoin kiên quyết chống lại bất kỳ hình thức tập trung hay điểm lỗi đơn lẻ nào, đó chính là điểm độc đáo, cũng là lý do duy nhất khiến chúng tôi tin rằng Bitcoin có thể thành công.”

Tác giả từng hỏi một quỹ đầu tư: DAO phi tập trung của các dự án Web3 hiệu quả thấp như vậy, nhiều lúc chuyện đơn giản cũng khó đồng thuận, vậy giá trị tồn tại của nó là gì? Đối phương trả lời rằng, sự kém hiệu quả chính là một phần hệ thống này, vì một việc muốn đạt được đồng thuận rộng rãi thì không thể hiệu quả, và cái gọi là “dân chủ” kém hiệu quả này lại chính là giá trị của nó.

Tới đây bạn có thể nghĩ báo cáo là “bài ca ngợi” cho Bitcoin, có lẽ những số liệu này thể hiện một phần sức mạnh bền bỉ của Bitcoin, nhưng sức bền đó ở mức độ nào đó là lựa chọn bất đắc dĩ dưới sự phi tập trung cực cao. Nói cách khác, tác giả muốn nhấn mạnh như đầu bài, Bitcoin Core là mong manh, chúng ta chưa quan tâm và đầu tư đủ cho đế chế nghìn tỷ USD này ở tầng giao thức.

Ai đang tài trợ cho các nhà phát triển cốt lõi Bitcoin? Tác giả báo cáo phân biệt rõ ràng giữa nhà tài trợ (Sponsor) và nhà quyên góp (Donor), theo tôi Sponsor thiên về thực thi, ví dụ đảm bảo tiền được phân bổ cho đúng nhà phát triển chỉ định, còn Donor là “chủ tiền”.

Trước khi tìm hiểu sâu về các tổ chức tận tâm đóng góp cho sự phát triển của Bitcoin, để bạn không rối mắt, tôi xin đưa ra biểu đồ.

Báo cáo liệt kê 13 tổ chức tài trợ chính, các tổ chức này phải trực tiếp thuê nhà phát triển cốt lõi Bitcoin hoặc có chương trình tài trợ trực tiếp, liên tục cho nhà phát triển cốt lõi. Tài trợ “một lần” hoặc không liên tục sẽ không được tính.

Blockstream Blockstream được thành lập bởi các nhà phát triển cốt lõi Bitcoin thời kỳ đầu, từng đóng góp nhiều mã nguồn cho Bitcoin Core và libsecp256k1, nhưng cũng từng bị nghi ngờ do là công ty có thể ảnh hưởng đến Bitcoin vì lợi ích riêng. Hiện tại Blockstream chỉ thuê một nhà phát triển cốt lõi. Từ năm 2014 đến nay, Blockstream đã công bố 6 vòng gọi vốn với tổng ít nhất 510 triệu USD, được ví như “ConsenSys của hệ sinh thái Bitcoin”.

Đồng sáng lập kiêm CEO Blockstream, Adam Back, được mệnh danh là “người gần Satoshi nhất”, ông từng đề xuất hệ thống bằng chứng công việc Hashcash chống thư rác năm 1997, là tiền thân của cơ chế đồng thuận PoW trong Bitcoin. Satoshi đã trích dẫn thành quả của Adam Back trong whitepaper Bitcoin, cũng từng trao đổi kỹ thuật với Adam Back qua email. Sau khi lập Blockstream, Adam Back cũng dẫn dắt phát triển các thành phần mở rộng và bảo mật như sidechain Liquid và Lightning Network cho Bitcoin.